خدمتگزاری‏» فلسفه «کارگزاری‏»

آزادی از قید و بند غیر خدا تحفه‏ای الهی است; اما مردم از آن رو «حکومت‏» و سلطه دیگران را بر خود می‏پذیرند که حاکمان می‏توانند در تعاملات انسانی، نظم و عدالت را بر جامعه مستولی سازند و با برچیدن دامن فزون خواهان و احقاق حقوق مظلومان، بستر لازم را برای زندگی توام با کرامت انسانی فراهم سازند . به بیانی دیگر مردم به آن امید به پذیرش نظامهای حکومتی - که محدود کننده آزادی آنهاست - سوق پیدا می‏کنند، که «حاکمان‏» ، «خادمان ملت‏» در مسیر بازگرداندن حقوق آنان باشند .

و البته در نظامهای اسلامی دامنه این خدمتگزاری علاوه بر حقوق دنیایی، حقوق معنوی و دینی را هم شامل می‏شود و حاکمان، وظیفه دارند در هر دو جبهه، خادم مردم و حافظ منافع آنان باشند . این فلسفه برای حکومت، آموزه‏ای نبوی و علوی است . به یاد آوریم این سخن امام علی علیه السلام را که فرمود: «اللهم انک تعلم انه لم یکن الذی کان منا منافسة فی سلطان ولا التماس شی‏ء من فضول الحطام ولکن لنرد المعالم من دینک و نظهر الاصلاح فی بلادک فیامن المظلومون من عبادک وتقام المعطلة من حدودک;

خدایا، تو می‏دانی آنچه از ما صادر شد (اقدام برای حکومت) به خاطر رغبت در حکومت‏یا به دست آوردن مال دنیا نیست; بلکه برای این است که نشانه‏های دین تو را باز گردانیم و اصلاح را در شهرهایت اشکار سازیم تا بندگان ستم‏دیده‏ات امنیت‏یابند و مقررات فراموش شده‏ات، اجرا شود .»

با چنین دیدگاهی بود که آن حضرت در حال وصله زدن به کفش بی‏ارزش خود «عبدالله بن عباس‏» را مخاطب می‏سازد و می‏فرماید:

«به خدا قسم! این کفش بی‏ارزش، برای من دوست داشتنی‏تر از حکومت‏بر شماست! مگر اینکه حقی را به پا دارم یا باطلی را دفع سازم.

ائمه معصومین علیهم السلام یکی پس از دیگری همین تعریف را از کارکرد حکومت داشته‏اند . اساسا حکومت اسلامی بدون خدمتگزاری به مردم در امور دین و دنیا - که به طور کلی با عنوان «احیاء حق و اماته باطل‏» از آن یاد می‏شود - حکومت اسلامی نیست

حکومت‏بر مردم، کارگزاران را در موقعیتی برتر قرار می‏دهد; به گونه‏ای که جایگاه و شان اجتماعی بالاتری می‏یابند و نسبت‏به توده ملت، به تناسب حکومت و جایگاه ناشی از آن، از امتیازات ویژه‏ای برخوردار می‏شوند که عمده آنها، «دسترسی به ثروت عمومی و قدرت برتر و . .» است .

مهم این است که حاکمان و کارگزاران، از امکانات و قدرت امانی که در اختیارشان است، در مسیر خدمت‏به مردم استفاده کنند و نیز از آسیبهای قدرت و ثروت در فرآیند خدمت رسانی در امان بمانند .